Najważniejsza jest drużyna

W obecnym sezonie siatkarze IBB Polonia Londyn wygrali osiem spotkań z rzędu. Częścią odnoszącej sukcesy drużyny jest psycholog sportowy, Joanna Wasiukiewicz, która opowiedziała nam o swojej pracy z zawodnikami IBB Polonia.

Kim jest psycholog sportowy?

Krótko mówiąc to osoba, która wspiera rozwój zawodnika od jego mentalnej strony. Pomaga mu wykorzystać potencjał i osiągać cele, które sobie postawił. Najczęstszymi elementami są budowanie pewności siebie, motywowanie zawodnika, pokazanie mu technik radzenia sobie ze stresem czy koncentracji. Wbrew powszechnej opinii nie szukamy zaburzeń czy negatywów, wręcz przeciwnie – rozwijamy możliwości sportowca. Ważne jest też to, kiedy zacznie się pracę. Im wcześniej, tym lepiej.

Możesz porównać pracę psychologa sportowego w IBB Polonia Londyn i w Polsce?

IBB Polonia bez wątpienia walczy, aby z każdym dniem być coraz bliżej ligowych drużyn w Polsce, ale nadal są pewne różnice. Tutaj naszą największą przeszkodą jest czas. W IBB Polonia wciąż mamy go bardzo mało. W polskich klubach zawodnicy są podporządkowani meczom i treningom. Ich pracą jest gra w siatkówkę. Dzięki temu psycholog sportowy ma więcej możliwości czasowych. W Polonii już tak nie jest, zawodnicy łączą grę z pracą zawodową. Siatkarze często przyjeżdżają na treningi prosto z pracy, w związku z tym nie zawsze da się wygospodarować tyle czasu, ile byśmy sobie życzyli. Mimo to walczymy, aby wszystko działało jak w dobrze naoliwionej maszynie.

Jak w takim razie układasz plan pracy?

Trzeba określić priorytety, zastanowić się, co jest najważniejsze, nad czym przede wszystkim trzeba pracować z poszczególnymi zawodnikami. Wspomniałam wcześniej o czasie, który w tym przypadku nie jest naszym sprzymierzeńcem. Nawyki myślowe działają tak samo, jak nawyki ruchowe. Jeśli chcemy coś wypracować potrzeba czasu i odpowiedniej ilości powtórzeń. W tym przypadku nie możemy tego zrobić, więc ograniczamy się do wybranych kwestii.

Jakich?

Najważniejsza sprawa to spójność drużyny. Relacje między zawodnikami, zaufanie i komunikacja. Siatkówka to sport zespołowy, więc pracujemy cały czas nad tym, aby ta grupa ludzi stanowiła całość. IBB Polonia to mieszanka kulturowa, narodowościowa i językowa, w związku z tym najważniejszą sprawą jest to, żeby zawodnicy rozumieli się na boisku i poza nim. To nasz priorytet.

Ale sporów nie da się uniknąć?

Sportowcy to też ludzie (śmiech). Dlatego tak jak w każdej grupie, tak i tutaj zdarzają się oczywiście konflikty czy sprzeczki. Każdy z zawodników chciałby być w wyjściowym składzie, spojrzy krzywym okiem na błędy kolegów podczas treningu czy meczu. To są normalne zachowania w takiej sportowej rzeczywistości i pracujemy nad tym, żeby ich efekty były pozytywne, a nie negatywne.

Jak więc rozmawiasz z zawodnikiem, który traci miejsce w składzie, lub słabiej spisuje się na treningu albo w meczu?

To jest kwestia indywidualna, związana z konkretnym zawodnikiem i nie można pracować według określonych reguły, czy schematu. Ale staramy się myśleć w takich kategoriach, że to jak silna jest pierwsza szóstka zależy od tego, jakie warunki na treningu postawi im druga. W związku z czym nie ma czegoś takiego, że skład wyjściowy jest ważniejszy od rezerwowego, bo to on decyduje o sile tego pierwszego.

Czyli bez rywalizacji w drużynie, nie ma dobrych wyników w walce z przeciwnikami w lidze?

Pozytywna rywalizacja wpływa na dynamikę grupy i wspomaga jej rozwój. Zdarza się czasem, że przekształca się to w negatywne konflikty, dlatego, żeby temu zapobiec każdy zawodnik musi być przekonany, że wszyscy walczymy o ten sam cel. IBB Polonia składa się z graczy doświadczonych, z przeszłością w profesjonalnych klubach, ale są również zawodnicy, którzy nigdy nie funkcjonowali w takich warunkach. Wszyscy wzajemnie na siebie wpływają. Dzięki indywidualnościom tworzy się drużyna i ona jest najważniejsza.

Zauważyłem, że na treningach lub meczach siedzisz z zeszytem i długopisem…

Notuję wszystko, co jestem w stanie zauważyć i co może być przydatne w dalszej pracy. Muszę poznać zawodników, dlatego czasami koncentruję się na jednym siatkarzu, zarówno w czasie treningu, jak i meczu. Obserwuję jego reakcje, jak zachowuje się po błędach, zarówno własnych, jak i popełnionych przez kolegów. Czy jest duszą towarzystwa, czy wspiera innych, czy jest raczej zamknięty w sobie? Zwracam też uwagę na komunikację w grupie, szczególnie w sytuacjach spornych. Czasami piłka wpada pomiędzy dwóch siatkarzy, zastanawiam się dlaczego i jak temu zapobiec w przyszłości. Zapisuję też uwagi odnośnie komunikacji na linii trener – zawodnicy.

Efekty tej pracy są bardzo dobre. Drużyna spisuje się rewelacyjnie.

Naszym celem jest jakość gry, wyniki są jej produktem ubocznym, dlatego możemy gdzieś przegrać po drodze, ale nigdy się nie poddamy. IBB Polonia walczy do końca i zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby utrzymać taką postawę do końca sezonu.

Życzę sukcesów i wszyscy trzymamy kciuki za IBB Polonia w kolejnych meczach. Dziękuję za rozmowę.

Joanna Wasiukiewicz – absolwentka Uniwersytetu Gdańskiego na kierunku „Psychologia”. Współpracowała m.in. z siatkarskimi drużynami Atom Trefl Sopot oraz Camper Wyszków. W Londynie od pół roku.